ربات های جراح

ربات های جراح

جراحی رباتیک که به آن جراحی به کمک ربات[1] نیز گفته می شود، به پزشکان اجازه می دهد تا بسیاری از روش های پیچیده را با دقت، انعطاف پذیری و کنترل بیشتری نسبت به روش های معمولی انجام دهند. جراحی رباتیک معمولاً با جراحی کم تهاجمی همراه است و روش هایی که از طریق برش های کوچک انجام می شوند[1].

پرکاربردترین سیستم جراحی رباتیک بالینی شامل بازوی دوربین[2] و بازوهای مکانیکی[3] با ابزارهای جراحی متصل به آنها میباشد. جراح در حالی که روی کنسول کامپیوتر نزدیک میز عمل نشسته است، بازوها را کنترل می کند. این کنسول یک نمای سه بعدی با وضوح بالا و بزرگنمایی شده از محل جراحی را به جراح می دهد[1].

جراحی رباتیک به دلیل هزینه های آن مورد انتقاد قرار گرفته است، با میانگین هزینه ها در سال 2007 از 5607 تا 45914 دلار برای هر بیمار[2] این تکنیک از سال 2019 برای جراحی سرطان تایید نشده است زیرا ایمنی و سودمندی آن نامشخص است[3].

شکل 1 فناوري جراحي رباتيک يک فناوري رو به رشد در عرصه تجهيزات پزشکي[14]

چرا ربات های جراح ؟

جراحانی که از سیستم روباتیک استفاده می‌کنند متوجه می‌شوند که برای بسیاری از روش‌ها دقت، انعطاف‌پذیری و کنترل را در حین عمل افزایش می‌دهد و به آنها اجازه می‌دهد تا محل را در مقایسه با روش های سنتی بهتر ببینند. با استفاده از جراحی رباتیک، جراحان می توانند روش های ظریف و پیچیده ای را انجام دهند که ممکن است با روش های دیگر دشوار یا غیرممکن باشد[1].

مزایای استفاده از بات های جراح

جراحی رباتیک اغلب جراحی کم تهاجمی را ممکن می کند. مزایای جراحی کم تهاجمی عبارتند از[1]:

• عوارض کمتر، مانند عفونت محل جراحی
• درد و از دست دادن خون کمتر
• بستری کوتاه‌تر در بیمارستان و بهبودی سریع‌تر
• اسکارهای کوچکتر و کمتر قابل توجه

 

چه نوع جراحی با کمک رباتیک موجود است؟

جراحی رباتیک برای بسیاری از انواع روش ها مناسب است. این اغلب توسط متخصصین اورولوژی، جراحان زنان، جراحان عمومی، جراحان قلب و عروق و جراحان کولورکتال[4] استفاده می شود[10].

موارد استفاده از ربات های جراح

چشم پزشکی

چشم پزشکی هنوز بخشی از مرزهای جراحی با کمک رباتیک است. با این حال، چند سیستم رباتیک وجود دارد که قادر به انجام موفقیت آمیز جراحی هستند.

سیستم جراحی PRECEYES برای جراحی های شبکیه ای استفاده می شود. این یک ربات تک بازویی است که توسط جراح از راه دور دستکاری می شود. این سیستم به سر میز اتاق عمل متصل می شود و با کمک کنترل کننده حرکتی بصری، دقت بیشتری را برای جراحان فراهم می کند.[4]

Preceyes تنها ابزار رباتیکی است که دارای گواهینامه CE است. برخی از شرکت‌های دیگر مانند Forsight Robotics،] Acusurgical [5]6[ که 5.75 میلیون یورو (فرانسه)[7] جمع‌آوری کردند،  و Horizon (ایالات متحده) در این زمینه کار می‌کنند.

ارتوپدی

ROBODOC اولین سیستم رباتیک فعالی است که برخی از اعمال جراحی را در آرتروپلاستی کامل هیپ (THA) انجام می دهد. قبل از عمل با استفاده از داده های اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) برنامه ریزی شده است. این به جراح اجازه می دهد تا اندازه و طرح بهینه را برای لگن جایگزین انتخاب کند.[8,9]

Acrobot و Rio سیستم های رباتیک نیمه فعالی هستند که در THA استفاده می شوند. این مته شامل یک مته است که توسط جراح کنترل می شود، اما سیستم روباتیک اجازه هیچ حرکتی را در خارج از مرزهای از پیش تعیین شده نمی دهد. [8]

 

جراحی رباتیک چه تفاوتی با جراحی سنتی و باز دارد؟

تکنیک هایی که جراح برای انجام عمل استفاده می کند شبیه به جراحی باز است. تفاوت اصلی نحوه دسترسی جراح به محل جراحی است.جراح به جای برش های بزرگ، برش های کوچکی ایجاد می کند. تفاوت دیگر این است که ابزارهای جراحی برای انجام کار خود به فضای کمتری نیاز دارند و نیاز به بیرون راندن بافت عضلانی و اندام‌ها را محدود می‌کند[10].

 

در حین جراحی رباتیک چه اتفاقی می افتد؟[10]

ابتدا جراح یک یا چند برش کوچک ایجاد می کند.

از طریق این برش ها، جراح پورت ها (لوله های نازک) را قرار می دهد. ربات به این پورت ها متصل می شود و سپس ابزارها از طریق آنها قرار می گیرند.

یک دوربین بلند نازک (اندوسکوپ) از طریق یکی از پورت ها قرار می گیرد. این دوربین تصاویری با وضوح بالا را به صورت سه بعدی در طول جراحی ارائه می دهد.

ابزارهای جراحی از طریق پورت های دیگر قرار می گیرند که به جراح اجازه می دهد تا عمل را انجام دهد.

جراح بازوی رباتیک را در حالی که پشت کنسولی در چند قدمی تخت بیمار نشسته است کنترل می کند.

 

معایب جراحی رباتیک چیست؟[10]

معایب جراحی به کمک ربات عبارتند از:

• فقط در مراکزی موجود است که توانایی پرداخت این فناوری را داشته باشند و جراحان ویژه آموزش دیده دارند.
• در صورت وجود عوارض، جراح ممکن است نیاز داشته باشد که به یک روش باز با برش های بزرگتر تبدیل شود.
• خطر آسیب و فشار عصبی.
• نقص رباتیک، که بسیار نادر است.

 

بهبودی پس از جراحی رباتیک چگونه است؟[10]

بهبودی بسیار کوتاهتر از روش های جراحی باز است. بسته به نوع روش و سلامت کلی بیمار، ممکن است:

مدت کوتاهی پس از از بین رفتن بیهوشی بیمار میتواند فعالیت های معمول خود را انجام دهد و بیمار ظرف چند ساعت پس از جراحی غذا میل کند .

باورهای اشتباه رایج در مورد جراحی رباتیک چیست؟[10]

باور اشتباه: ربات این روش را انجام می دهد.

واقعیت: فناوری جراحی رباتیک به تنهایی نمی تواند حرکت کند. جراحان در همه حال کنترل دارند. مکانیسم‌های ایمنی برای اطمینان از اینکه ربات بدون کنترل جراح حرکت نمی‌کند وجود دارد.

باور اشتباه: ربات ها آنقدر دقیق هستند که لازم نیست نگران عوارض آن باشم.

واقعیت: جراحی با کمک رباتیک خطر برخی از عوارض را کاهش می دهد. اما آنها هنوز امکان پذیر هستند.

افسانه: جراحی باز بهتر است زیرا جراح دید مستقیمی از ناحیه جراحی دارد.

واقعیت: با استفاده از فناوری به کمک ربات، جراحان دید بهتری دارند. یک دوربین تصاویری را در زمان واقعی، با وضوح بالا و بزرگنمایی با قابلیت های سه بعدی ارائه می کند.

 

 

ربات جراح سینا در ایران

شرکت رباتیک و نوآوران پزشکی سینا یک شرکت خصوصی است که پس از 15 سال تحقیق و توسعه در زمینه رباتیک پزشکی در سال 1394 به عنوان اسپین آف از دانشگاه علوم پزشکی تهران تأسیس شد. هدف اصلی این شرکت طراحی، ساخت و توسعه تجهیزات پزشکی پیشرفته و نوآورانه در زمینه آموزش پزشکی، تشخیصی، درمانی و مراقبت‌های پس از درمان مبتنی بر فناوری رباتیک پزشکی است. در این زمینه، این شرکت تاکنون طیف وسیعی از محصولات شامل ربات‌های جراحی، ربات‌های کمک جراح، ربات‌های توانبخشی کمکی و درمانی و شبیه‌سازهای پزشکی پیشرفته را برای اهداف آموزشی ارائه کرده است. تمامی محصولات توسط چندین مرکز درمانی و آموزشی مورد ارزیابی دقیق قرار گرفته اند. شرکت تاکنون چندین استاندارد و گواهینامه بین المللی از جمله GMP، ISO 13485: 2016، ISO 9001: 2015، IEC 60601-1 و IEC 60601-1-2 را دریافت کرده است. [11] از این ربات جراح می توان برای جراحی های سینه و حفره های شکمی استفاده کرد. از مزایای آن می توان به افزایش دقت جراحی، عدم انجام جراحی شکاف عمیق در بدن بیمار، خونریزی کمتر، بهبودی سریعتر و بهبودی کوتاه تر اشاره کرد. همچنین با استفاده از این ربات، جراح نیازی به پوشیدن لباس استریل برای جراحی ندارد و می تواند بدون قرار گرفتن در اتاق جراحی و به دور از گازهای بیهوشی و عفونت های خطرناک کار کند.

 

گفتنی است، تا شش ماه آینده دو عدد از این ربات در بیمارستان‌های شریعتی و سینا تهران برای مقاصد آموزشی نصب می‌شود. همچنین امید است این دستگاه با گذراندن مراحل فنی، انجام آزمایشات اولیه روی حیوانات و اخذ گواهی های پزشکی لازم وارد عرصه بالینی شود.[12]

 

شکل 2 ربات سینا که قادر به انجام عمل های جراحی بیماران از فواصل دور است برای اولین بار در سال 2015 رونمایی شد.[13]

منابع:

[1] https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/robotic-surgery/about/pac-20394974

[2]Barbash GI, Glied SA (August 2010). “New Technology and Health Care Costs – The Case of Robot-Assisted Surgery”. The New England Journal of Medicine.  doi:10.1056/nejmp1006602. PMID 20818872. S2CID 15596885

[3]  Center for Devices and Radiological Health. “Safety Communications – Caution When Using Robotically-Assisted Surgical Devices in Women’s Health including Mastectomy and Other Cancer-Related Surgeries: FDA Safety Communication”. www.fda.gov. Retrieved 6 March 2019. Understand that the FDA has not cleared or approved any robotically-assisted surgical device based on cancer-related outcomes such as overall survival, recurrence, and disease-free survival…. The safety and effectiveness of robotically-assisted surgical devices for use in mastectomy procedures or prevention or treatment of cancer has not been established.

[4]“PRECEYES Surgical System – Preceyes BV”.

[5]  “ForSight Robotics ORYOM Platform”.

[6] http://www.acusurgical.com. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

 [7] “AcuSurgical raises €5.75 Million in Series A financing, to advance its robotic ocular microsurgery platform”. Businesswire. 18 February 2021.

[8] Sugano N (March 2013). “Computer-assisted orthopaedic surgery and robotic surgery in total hip arthroplasty”. Clinics in Orthopedic Surgery.

[9] Kiefer H, Löchel J, Sambo K, Leder B, Wassilew GI (20 May 2020). “Anterior pelvic plane registration accuracy and cup position measurement using ultrasound- and pointer-based navigation in primary total hip arthroplasty”. Technology and Health Care. 28 (3):315–323. doi:10.4055/cios.2013.5.1.1

[10] https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/22178-robotic-surgery

[11 ]https://sinamed.ir/

[12] https://irswleadinghouse.tums.ac.ir/en/unveiling-the-sina-surgeon-robot-at-research-and-technology-exhibition

[13]https://en.patentoffice.ir/news/68838/One-of-the-Iranian-High-Tech-Patented-Technology-Exported-to-Indonesia

[14]https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.mpo-mag.com%2Fissues%2F2020-05-01%2Fview_features%2Frobot-wars-battling-for-robotic-surgery-system-supremacy%2F&psig=AOvVaw07l3nlk-EoH7NqiQPj1dCO&ust=1670232416640000&source=images&cd=vfe&ved=0CA0QjRxqFwoTCLCAlObS3_sCFQAAAAAdAAAAABAD

[1] Robot-assisted surgery

[2] camera arm

[3] mechanical arms

[4] colorectal